Obchody stulecia przyłączenia Śląska do Polski w Tychach.

Setną rocznicę przyłączenia części Górnego Śląska do Polski uczcimy w Tychach spektakularnie. Zaplanowano odsłonięcie sześciu tablic upamiętniających wyniki plebiscytu z 1921 r., powstanie mural, odbędą się też zawody balonów na ogrzane powietrze.

Od trzech lat świętujemy okrągłe, setne rocznice związane z powrotem naszego regionu na mapę państwa polskiego i kształtowaniem się jego granic. Był to proces rozciągnięty w czasie: odzyskanie niepodległości w 1918 r., powstania śląskie w latach 1919–1920 oraz plebiscyt i trzecie powstanie na Górnym Śląsku w 1921 r. Zwieńczeniem tego procesu było wkroczenie na Śląsk wojsk polskich pod dowództwem gen. Stanisława Szeptyckiego 20 czerwca 1922 roku. Nieco później, 16 lipca w Katowicach, uroczyście świętowano przejęcie administracji na przyznanym Polsce obszarze.

Tak więc dokładnie sto lat temu sześć gmin wiejskich, tworzących dzisiejsze miasto Tychy, znalazło się w granicach Rzeczpospolitej. Wyniki plebiscytu były tu jednoznaczne: zdecydowana przewaga głosów za Polską. Przykładem niech będą Cielmice, gdzie za przyłączeniem do odrodzonego państwa polskiego głosowało 94% mieszkańców.

Wyniki plebiscytu w poszczególnych dzielnicach upamiętnią tablice, których idea wyszła od dra Wojciecha Schäffera – historyka z Tychów, a zarazem dyrektora Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach. Natomiast wykonawcą tablic jest Tomasz Wenklar – tyski rzeźbiarz znany już z wielu realizacji w przestrzeni miasta. Według pomysłu dra Schäffera dwa orły – niemiecki oraz polski w koronie – symbolizują obydwa państwa oraz rozdarcie mieszkańców Śląska pomiędzy nimi. Z kolei artysta Tomasz Wenklar swoją interpretacją tematu podkreślił fakt zwycięstwa Polski na terenie wszystkich dawnych gmin tworzących obecne Tychy. Niemiecki orzeł usuwa się w cień, zaś polski dumnie wkracza na arenę dziejów tej części Górnego Śląska.

Główna tablica zostanie umieszczona na elewacji budynku dawnej restauracji Strzeleckiego, która w Tychach była lokalem plebiscytowym. Dzisiaj jest to restauracja Polonez przy ul. ks. Konstantego Damrota. Pozostałe tablice znajdą swoje miejsca w Cielmicach, Jaroszowicach, Paprocanach, Urbanowicach i Wilkowyjach.

Pamiątką, która na stałe zostanie w przestrzeni miasta, będzie też mural. Jego pomysłodawcą jest Hubert Chwalczyk – tyszanin, pasjonat historii i skarbnica wiedzy o dziejach miasta. Natomiast artystą realizującym to zadanie będzie Paweł Ryżko – absolwent Wydziału Grafiki i Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, specjalizujący się w plakacie, typografii i właśnie muralu. Jedną z jego dotychczasowych realizacji można oglądać w Lublinie, na ścianie budynku Domu Kultury LSM. Prace nad tyskim malowidłem zaczną się pod koniec czerwca
przy al. Niepodległości.

Głównym i bez wątpienia najbardziej widowiskowym wydarzeniem obchodów stulecia przyłączenia naszego regionu do Polski będą zawody balonów na ogrzane powietrze „In The Silesian Sky”. To będzie wyjątkowa okazja, by oglądać ogromne, kolorowe latające obiekty na tyskim niebie. W naszym mieście odbędzie się prezentacja załóg (24 czerwca) oraz dwa loty konkursowe: 26 czerwca, o godz. 5.30 oraz 18.30. Uroczysta gala i zakończenie zawodów z udziałem Marszałka Województwa Śląskiego Jakuba Chełstowskiego oraz Prezydenta Miasta Tychy Andrzeja Dziuby zaplanowana jest tego samego dnia na godz. 21.00. Organizatorzy zapraszają na tereny zielone przed Mediateką, przy al. Piłsudskiego.

Czeka nas więc niezapomniane widowisko. Pozostaje trzymać kciuki za pogodę, od której sędziowie uzależniają zgodę na start podniebnych załóg.

Organizatorzy zawodów: Województwo Śląskie, Instytucja Kultury Ars Cameralis
Współorganizatorzy: Miasto Pszczyna, Miasto Tychy. Partner: Skywalkers Balloon Club